กุหลาบเป็นดอกไม้ที่เป็นสัญลักษณ์แห่งความรักมานานหลายร้อยปี ทั้งมีตำนานเล่าขานเกี่ยวกับกุหลาบมากมาย ไม่เพียงแต่ในประเทศไทยแต่มีความเป็นสากลทั้งเรื่องราวความรักระหว่างเทพเจ้าและมนุษย์ในสมัยโบราณที่มีมนต์ขลังทำให้กุหลาบกลายเป็น “สัญลักษณ์” แห่งความรักตราบจนปัจจุบัน
ดังเช่น เรื่องราวความรักของวีนัส หรือเทพธิดาแห่งความงามที่ครั้งหนึ่งได้ตกหลุมรักมนุษย์หนุ่มรูปงาม นามว่า อะโดนิส ซึ่งในวันที่อะโดนิสถูกหมูป่าใช้เขี้ยวขวิดจนตายนั้น วีนัสร้องไห้ด้วยความเสียใจอย่างสุดซึ้ง จนน้ำตาที่ไหลผสมกับกองเลือดของอะโดนิส ไหลรินลงดินและกลับปรากฎเป็นดอกกุหลาบสีแดงขึ้นมา
นอกจากนี้ ยังมีตำนานแห่ง คลีโอพัตรา ซึ่งมีการเล่าลือว่าเป็นผู้หญิงที่มีความงามและเสน่ห์อย่างมาก เปรียบได้ดังดอกกุหลาบแดง มีเรื่องเล่าว่านางใช้น้ำกุหลาบบำรุงผิวและทำให้กลิ่นติดตัวเป็นดั่งน้ำหอมที่ไม่มีใครสามารถทำได้ คลีโอพัตรายังใช้ดอกกุหลาบแดงในการแสดงความรักต่อคนรัก คือ มาร์ค แอนโทนี หลังกลับจากสู้รบด้วยการโรยห้องด้วยกลีบกุหลาบหนาถึง 18 นิ้วทีเดียว
พระราชนิพนธ์ ที่มีการกล่าวถึงดอกกุหลาบ
ส่วนเรื่องเล่าเกี่ยวกับความรักผ่านกลีบกุหลาบของไทย ปรากฏในพระราชนิพนธ์เรื่อง “มัทนะพาธา” ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) ที่ทรงแต่งไว้ว่า ครั้งหนึ่งมีพระราชาเมืองหนึ่ง หลงรักเจ้าหญิงชื่อ มัทนา แต่ส่งทูตไปสู่ขอจากบิดาของนาง (ซึ่งเป็นพระราชาของอีกเมือง) ไม่สำเร็จ จึงเกิดการสู้รบกัน แต่สุดท้ายมัทนาก็ยอมตายก่อนแต่งงาน จนไปเกิดเป็นนางฟ้า ซึ่งพระราชาที่หลงรักก็ได้ตายตามมาเป็นเป็นเทวดาและพบกันอีกบนสวรรค์
ซึ่งนางฟ้ามัทนาก็ยังไม่มีความรักให้เทวดาเหมือนเดิม จนเทวดาโกรธและสาบให้มัทนาไปเกิดเป็นดอกกุหลาบป่าในโลกมนุษย์และให้แปลงกายเป็นมนุษย์ได้เฉพาะคืนวันเพ็ญ 24 ชั่วโมงเท่านั้น จนกว่ามัทนาจะพบรักแท้จึงจะพ้นคำสาป หรือหากนางได้สัมผัสกับ “ความทุกข์ในรัก” แล้วมาอ้อนวอนต่อเทวดา จึงจะยกโทษให้
หลังจากนั้นไม่นาน มัทนาก็ได้ตกหลุมรักกับพระราชาที่มาเดินป่า โดยไม่ทราบว่ามีพระราชินีเป็นคู่ครองอยู่แล้ว พระราชาได้พามัทนากลับไปอยู่ในเมืองด้วย แต่สุดท้ายก็ถูกใส่ร้ายว่ามีชู้และถูกสั่งประหารชีวิต แต่โชคดีรอดชีวิตมาได้ … มัทนาก็ได้ไปอ้อนวอนต่อเทวดาที่สาปให้นางเป็นกุหลาบ ซึ่งเทวดาก็ได้ขอให้นางรับรักจากตนอีกครั้ง แต่มัทนายืนกราบปฏิเสธ เทวดาจึงโกรธและสาปให้มัทนากลายเป็นดอกกุหลาบตลอดไป เป็นพระราชนิพนธ์ฯ ของในหลวง รัชกาลที่ 6 ที่แม้จะจบลงด้วยความเศร้าสลดใจ แต่ก็ทำให้คนไทยได้ซาบซึ้งในพระอัจฉริยภาพและถือได้ว่าทรงเป็น “ครู” แห่งบทกวีและบทกลอนที่คนไทยควรศึกษาและรักในภาษาไทยมากยิ่งขึ้น
ปัจจุบัน กุหลาบยังทำหน้าที่แทนคำพูด สื่อถึงความรักที่ซื่อสัตย์และจริงใจได้อย่างดีที่สุด เวลาเข้าเว็บเกี่ยวกับความรัก จะต้องเจอดอกกุหลาบประดับ เป็นเหมือนสโลแกนเว็บ เช่นเดียวกับการเข้าเว็บเช็คผลบอลเมื่อคืนจะต้องมีสนามฟุตบอลมาประดับอยู่ และแม้เวลาจะผ่านไป การมอบกุหลาบให้กัน ยังเป็นวิธีแสดงความรักที่เป็นสากล และอาจมีเรื่องเล่าความรักผ่านกุหลาบเรื่องใหม่ ๆ ต่อไปไม่รู้จบในอนาคตเช่นกัน
